Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu ngày càng đặt ra yêu cầu cao về minh bạch, chuẩn mực và tốc độ ra quyết định, báo cáo tài chính hợp nhất đã trở thành một trong những nhiệm vụ trọng yếu của các tập đoàn, tổng công ty. Đây không chỉ là một yêu cầu tuân thủ pháp lý mà còn là nền tảng để doanh nghiệp khẳng định uy tín với cổ đông, nhà đầu tư và đối tác quốc tế.
Tuy nhiên, với những tập đoàn quy mô lớn, sở hữu hàng chục công ty con, công ty liên kết, chi nhánh và cả đơn vị ở nước ngoài, công tác hợp nhất tài chính vốn dĩ đã phức tạp lại càng trở thành gánh nặng. Khối lượng dữ liệu khổng lồ, đa dạng hệ thống phần mềm kế toán, cùng với các nghiệp vụ như M&A, xử lý lợi thế thương mại (PPA), loại trừ giao dịch nội bộ… khiến việc hợp nhất theo cách truyền thống thủ công không còn đáp ứng được yêu cầu.
Trong bối cảnh đó, việc đưa một hệ thống hợp nhất báo cáo tài chính (Consolidation Financial System – FPT CFS) vào vận hành thành công tại một doanh nghiệp đầu ngành logistics và vận tải biển đã tạo nên dấu ấn đáng chú ý. Không chỉ phục vụ nhu cầu quản trị nội bộ, dự án này còn trở thành một case study điển hình cho thấy cách công nghệ có thể giải được bài toán hợp nhất tài chính phức tạp, đồng thời mở ra định hướng ứng dụng cho nhiều lĩnh vực khác.
FPT CFS giải quyết nghiệp vụ hợp nhất đa tầng và tích hợp dữ liệu đa hệ thống
Điểm đặc thù của các tập đoàn lớn nằm ở cấu trúc tài chính đa tầng. Công ty mẹ có thể sở hữu nhiều công ty con và các công ty con lại tiếp tục nắm cổ phần tại các công ty con khác, và các công ty liên doanh, liên kết, và đôi khi một đơn vị lại có nhiều chi nhánh hoạt động tại nhiều quốc gia khác nhau. Cấu trúc sở hữu này dẫn đến yêu cầu hợp nhất dữ liệu theo nhiều tầng lớp, với hàng loạt giao dịch nội bộ cần loại trừ, từ doanh thu – chi phí, khoản phải thu – phải trả, phân bổ lợi nhuận nội bộ chưa thực hiện đến việc xác định lợi ích của cổ đông không kiểm soát.
Trong quá khứ, những công việc này chủ yếu được thực hiện bằng Excel hoặc các công cụ bán thủ công, kéo theo nguy cơ sai sót lớn, thời gian xử lý kéo dài và khó khăn trong việc truy xuất dữ liệu để đưa ra quyết định hay phục vụ mục đích kiểm toán. Việc triển khai FPT CFS đã thay đổi cách tiếp cận. Hệ thống được thiết kế với workflow hợp nhất đa tầng, cho phép đồng bộ dữ liệu từ cấp đơn vị đến cấp tập đoàn, tự động loại trừ giao dịch nội bộ theo nhiều chiều (mẹ – con, con – con, con – liên kết) và xử lý PPA ngay trong hệ thống thay vì làm ngoài bảng tính.
Không kém phần quan trọng là khả năng tích hợp dữ liệu từ nhiều hệ thống phần mềm kế toán/ERP khác nhau. Trong thực tế, mỗi đơn vị thành viên thường sử dụng một giải pháp riêng – từ các nền tảng ERP quốc tế như Oracle, SAP cho tới phần mềm kế toán nội địa, thậm chí là Excel. Để hợp nhất dữ liệu, hệ thống FPT CFS xây dựng một lớp mapping Chart of Accounts (CoA) chuẩn cho toàn tập đoàn, qua đó chuẩn hóa dữ liệu từ nhiều nguồn. Các đơn vị có thể tích hợp trực tiếp qua API hoặc nhập dữ liệu bằng file Excel/CSV, nhưng khi vào hệ thống, tất cả đều được kiểm soát, đối chiếu và báo lỗi nếu chưa khớp.
Nhờ đó, bài toán “đa hệ thống – đa định dạng dữ liệu” vốn gây nhiều trở ngại đã được giải quyết một cách căn cơ. Dữ liệu từ 80 bộ sổ khác nhau, bao gồm cả các đơn vị ở nước ngoài, được hợp nhất trên cùng một nền tảng, theo một chuẩn chung, giúp tạo ra bức tranh tài chính toàn diện ở cấp độ tập đoàn.
Giá trị của việc tự động hóa, kiểm soát rủi ro để nâng cao quản trị
Một trong những thay đổi lớn nhất mà FPT CFS mang lại chính là mức độ tự động hóa. Các công việc từng mất nhiều ngày hoặc thậm chí vài tuần, nay được xử lý trong cùng một workflow. Đối soát và loại trừ giao dịch nội bộ, ghi nhận chênh lệch tỷ giá, phân bổ lợi thế thương mại, xác định lợi ích của cổ đông không kiểm soát – tất cả đều được thực hiện tự động, giảm đáng kể sự can thiệp thủ công của kế toán viên.
Điều này không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn giảm thiểu sai sót, tăng cường khả năng kiểm soát rủi ro. Báo cáo tài chính hợp nhất được phát hành nhanh hơn, chính xác hơn, đồng thời có khả năng truy xuất minh bạch, phục vụ tốt cho kiểm toán độc lập.
Giá trị lớn hơn nằm ở khía cạnh quản trị. Với dữ liệu được chuẩn hóa và cập nhật kịp thời, ban lãnh đạo doanh nghiệp có thể đưa ra quyết định nhanh chóng hơn, thay vì phụ thuộc vào quy trình báo cáo thủ công kéo dài. Đặc biệt, khả năng tự động tổng hợp và trình bày vô số các thuyết minh báo cáo tài chính tùy biến theo nhu cầu của doanh nghiệp cho thấy hệ thống không chỉ phục vụ yêu cầu tuân thủ, mà còn hỗ trợ sâu sát cho nhu cầu quản trị nội bộ, từ phân tích tài chính đến lập kế hoạch kinh doanh.
Đây cũng là nền tảng quan trọng cho các chiến lược mở rộng quy mô và M&A. Với khả năng xử lý PPA và tích hợp dữ liệu đa nguồn, doanh nghiệp có thể tự tin hơn trong việc tiến hành các thương vụ phức tạp, đồng thời duy trì tính minh bạch với nhà đầu tư.
Một case study điển hình: VIMC hiện thực hóa số hóa tài chính với FPT CFS
Thành công của dự án này không chỉ mang lại giá trị cho một doanh nghiệp đơn lẻ. Ở góc độ thị trường, đây là một “bài toán khó” chứng minh năng lực của hệ thống FPT CFS trong việc xử lý những trường hợp hợp nhất tài chính phức tạp nhất. Nếu một cấu trúc đa tầng, đa hệ thống, đa quốc gia có thể được giải quyết, thì các mô hình đơn giản hơn – từ sản xuất, bán lẻ đến logistics hay ngân hàng – hoàn toàn có thể triển khai với tốc độ nhanh hơn và rủi ro thấp hơn.
Bài học quan trọng rút ra từ case study này là: công nghệ chỉ là điều kiện cần. Yếu tố đủ để đảm bảo thành công chính là sự quyết tâm từ ban lãnh đạo và tinh thần đồng hành chặt chẽ của đội ngũ kế toán – tài chính trong suốt quá trình triển khai. Chỉ trong vòng năm tháng, dự án đã hoàn tất chuẩn hóa số liệu, tích hợp dữ liệu từ nhiều hệ thống và đưa hệ thống vào vận hành chính thức – một minh chứng cho thấy chuyển đổi số trong tài chính – kế toán hoàn toàn khả thi nếu có sự phối hợp đúng mức.
Theo ông Hoàng Hữu Chiến – Kế toán trưởng Tập đoàn FPT, kiêm Giám đốc dự án: “Thành công hôm nay đến từ sự kết hợp giữa năng lực công nghệ của FPT và tinh thần quyết liệt đổi mới cùng sự phối hợp chặt chẽ của đội ngũ Tổng công ty hàng hải Việt Nam (VIMC). Đây sẽ là nền tảng để VIMC tiếp tục mở rộng chuyển đổi số trong quản trị tài chính.”
Ông Hoàng Hữu Chiến, Kế toán trưởng Tập đoàn FPT chia sẻ tại sự kiện golive giải pháp FPT CFS với Tổng công ty hàng hải Việt Nam (VIMC). Ảnh FPT Smart Cloud
Từ góc nhìn những nhà quản trị, câu chuyện chuyển đổi số này mang đến nhiều thông điệp cho cộng đồng CFO, Kế toán trưởng và chuyên gia kiểm toán. Công nghệ có thể tháo gỡ những bài toán hợp nhất tưởng chừng “bất khả thi”. Hệ thống không chỉ đáp ứng chuẩn mực kế toán, mà còn cung cấp công cụ linh hoạt cho quản trị nội bộ. Tự động hóa không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, mà còn tăng cường kiểm soát rủi ro và nâng cao năng lực quản trị chiến lược.
Trong bối cảnh yêu cầu minh bạch và hội nhập quốc tế ngày càng cao, hợp nhất báo cáo tài chính bằng giải pháp công nghệ không còn là xu hướng xa vời. Đây đã trở thành một điều kiện tất yếu để doanh nghiệp tăng tốc, hội nhập và phát triển bền vững.